Ik wordt hier hartstikke blij van, zegt Henk Passies. Hij heeft de Monumenten Run &Fietstocht samen met de Heemkundevereniging georganiseerd. Er is veel tijd gestoken in het bedenken van de route en gesprekken met de personen die iets over “hun monument” willen vertellen. Nu zijn er alleen maar blije gezichten en alle deelnemers hebben genoten. Voor de hardlopers was het wel een beetje aan de warme kant. Gelukkig is het geen wedstrijd en mag er ook gewandeld worden. Hier heb ik het wel voor gedaan, denkt Henk tevreden.
Startschot
Om kwart over tien toeterde burgemeester Jan Pierik de eerste groep hardlopers en fietsers weg. Eerst wenst hij alle deelnemers veel plezier en succes en voegt er meteen aan toe dat ze het wel rustig aan moeten doen vanwege de warmte. Even daarvoor had Gerie van der Endt van het bestuur van de Protestantse kerk uitleg gegeven van de historie van het Kulturhus. De ondergrond is nog steeds eigendom van de kerk. In 1832 is hier de pastorie gebouwd als woonhuis voor de predikant. In 1953 is hier het Protestants Centrum De Bijenkorf gebouwd. In 2004 herrees hier het huidige Kulturhus.
Het is maar een klein stukje naar de volgende stop bij het voormalig hotel De Keizerskroon. Marc Leurink, eigenaar van Leurink Mode, vertelt hier iets over dit historische pand. Hier is de familie Meijling begonnen met de bierbrouwerij, restanten hiervan zijn nog steeds in het gebouw aanwezig. Bij de Stephanuskerk kunnen we helaas nog niet naar binnen. Later op de middag terugkomen is het advies.
Witte Huis
De volgende stop is het Witte Huis. Hier staat Raoul Evers van Aveleijn, de zorginstelling die hier haar hoofdkantoor heeft. Dit was het woonhuis van Jacob Spanjaard, de God van Borne. Het gebouw ademt nog steeds de sfeer weleer met de brandgeschilderde ramen en rookkamer. Bij het Pannenkoekhuis vertelt Jo Spoor over het voormalig café Heidelberg van de familie Liedenbaum. Jo is hier als kind in de buurt opgegroeid en vertelt de aanhoorders over de tijd dat ze hier in de zandkuil kon zwemmen. Jongens en meisjes apart, zo ging dat in die tijd. De naam Heidelberg komt waarschijnlijk van de voorouders van de familie Liedenbaum die uit deze omgeving kwamen
Zwanenhof
Dan moet iedereen een heel eind lopen en fietsen naar de Zwanenhof. Hier staat de water- en sportdrankpost. Dat maken alle deelnemers driftig gebruik. Hier vertelt Hans van Beugen, vlliegende keep op de Zwanenhof, over het Retraitehuis. Op dit moment verblijven hier Oekrainse vluchtelingen. We mogen even in het eeuwenoude kapelletje kijken. De tocht gaat verder via de tuinen naar Azelo. Onderweg wordt er nog even stilgestaan bij Maria Mediatrix, de Suikerpot en het miniatuur schooltje van Azelo.
Joodse Begraafplaats
Het is weer een lange, maar ook heel mooie, weg naar de Joodse Begraafplaats. Hier vertelt Annemarie Haak van de Heemkunde vereniging, over de geschiedenis van de Joodse gemeenschap in Borne en gebruiken die daar bij horen. Iedereen luistert vol aandacht. Wat kan zij goed en duidelijk vertellen, zegt Wilfred Wijnhof uit Vriezenveen.
De groep gaat verder naar Het Spanjaard, hier staat Jorieke Bokhove van Building Design klaar om de deelnemers rond te leiden door dit monumentale pand. Dit is het enig overgebleven gebouw van de Textielweverij S.J. Spanjaard.
Beschermd Dorpgezicht
Via Villa Elizabeth, het voormalig gemeentehuis gaat de groep verder naar het Doeschothuis. Hier legt Arend Jan Compagner, van de Gemeente Borne, uit wat het “Beschermd Dorpsgezicht” van Oud Borne betekent. Hoe bijzonder is het dat dit unieke karakter van de stratenstructuur met vele monumenten is behouden van de slopershamer. Dat komt vooral door dat Borne verder is gegroeid rondom het nieuwe centrum buiten de oude kom.
Na ruim 2,5 uur komen de groepen weer aan bij het Kulturhus. Hier wacht hen een lekker bakkie koffie met krentewegge. Daar zijn de meeste wel aan toe, moe maar voldaan.